اهداف نشست:

• آشنایی با ظرفیت‌ها و چالش‌های مقررات در تهییج نوآوری و پاسخ به کسب و کارهای نوپا
• کارکرد مقررات به عنوان پیشران نوآوری و پاسخ به نوآوری
• صورت‌بندی مسائل مقررات‌گذاری و تنظیم‌گری در مواجه با کسب و کارهای نوپا
• شناسایی تضاد منافع موجود میان بازیگران سنتی و نوین اقتصادی
• تبیین تضاد میان بازیگران سنتی و جدید مقررات‌گذاری

در سال‌های اخیر، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری توانسته است در تعمیق مفهوم اقتصاد دانش بنیان و تهییج و بارورسازی زیست‌بوم اقتصادهای نوین تلاش‌های درخور توجهی نماید؛ به طوریکه می‌توان طیف گسترده‌ای از ابزارهای سیاستی و دستاوردهای آن را بر شمرد. در این مسیر، یکی از ابزارهای سیاستی که چندان مورد توجه سیاستگذار داخلی قرار نگرفته است، مقررات است. شواهد متعدد بین‌المللی حکایت از ظرفیت و گستره نفوذ این ابزار و مشروعیت دولت‌ها و مقبولیت جامعه در قبض و بسط مقررات (مقررات‌زدایی و مقررات‌گذاری) به منظور بازتنظیم محیط کسب و کار با انتفاع افزونتر بخش دانشی اقتصاد دارد. مقررات‌زدایی به منظور تحدید بخش سنتی اقتصاد به نفع اقتصادهای نوین و مقررات‌گذاری به مثابه ریل‌گذاری برای اقتصادهای دانشی در شمول اختیارات سیاستی دولت‌ها، از ابزارهای کم‌هزینه و تعاملی سیاست نوآوری است.

روابط مقررات و نوآوری در دو گونه مورد توجه است. نخست، با توسعه نوآوری و ظهور محصولات و بازارهای جدید، نیازمندی‌های مقرراتی در حوزه همکاری‌ها، استانداردها، معاملات و دعاوی حقوقی نوین ایجاد می‌گردد که سیاستگذار برای افزایش مشروعیت قانونی کسب و کار، حضور یافته و اقدام به وضع مقررات نوین می‌کند. مانند مقررات مرتبط با کسب و کارهای اینترنتی که با ظهور این نوآوری خدماتی نیازمند به درگاه‌های پرداخت مالی و قوانین معاملاتی نوین بوده است. با تنظیم این قوانین جدید، شتاب و رونق این کسب و کارها افزون شده است. گونه دوم، وضع مقررات به مثابه پیشران نوآوری است. گونه اخیر اشاره به آن دارد که مقررات تنظیمات قانونی بازارهای سنتی را به نفع افزایش بهره‌مندی جامعه برهم زده و تلاش دارد تا بخش زیادی از هزینه‌های اجتماعی صنعت را درونی‌سازی نماید. به عنوان مثال مقررات حامی محیط زیست، ضمن آنکه در تلاش است تا آسیب‌ها و آلودگی‌های محیط زیستی صنعتگران صنعتی را با منابع مالی به نفع عامه جامعه جبران نماید، در بلند مدت نیز موجب افزایش نوآوری‌های مرتبط با کاهش اثرات مخرب محیط زیستی مانند توسعه انواع انرژی‌های پاک، فیلترهای تصفیه آب/هوا و یا فرآِیندهای سبز تولیدی شده است. این ارتباط تنگاتنگ مقررات و نوآوری در هر دو گونه تکامل آن، ضمن تاکید بر لزوم وضع مقررات برای مشروعیت بخشی فعالیت‌های اقتصادی نوین، موجبات نوآوری‌هایی را در کاهش هزینه تولید را فراهم می‌آورد.

اهداف نشست:

بررسی بحث چیستی وضعیت زیست‌بوم کسب و کارهای نوپا در بخش کشاورزی از جنبه های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی؛ چرایی پرداختن به آن در این زمانه و عوامل موثر بر موفقیت کسب و کارهای نوپا در بخش کشاورزی ایران

اهمیت بخش کشاورزی نه فقط در توسعه اقتصادی ایران بلکه در حیطه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور کاملا واضح و آشکار است. رویکردهای کشورهای پیشرفته در استفاده از ظرفیت‌های استارت‌آپی که قبلا در حوزه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات ویژگی‌های منحصر به فرد خود را نشان داده بودند برای متحول ساختن بخش کشاورزی چندی ست که توسط کشورهای در حال توسعه مانند گرجستان، هند و ترکیه به شدت در حال استفاده است. کشور ما نیز از حدود سال 1392 زیست‌بومی را برای شکل‌گیری و توسعه کسب و کارهای نوپا شکل داده ‌است. از سال 1397 وزارت جهاد کشاورزی با تعریف پروژه‌ای در کنار فعالیت‌های کارآفرینی که قبل از آن توسط موسسه آموزش و ترویج کشاورزی انجام می‌شد با شدت بیشتری به مساله زیست‌بوم کسب و کارهای نوپا در بخش کشاورزی پرداخت.  این پدیده و ابعاد گوناگون آن برای اغلب افراد حتی متخصصان کشاورزی ناشناخته است. از جمله عوامل مهمی که باید به آن پرداخت و این پنل می‌تواند آغازگر مباحث مرتبط با آن باشد، شناخت چیستی، چرایی و چگونگی  شکل‌گیری و توسعه‌ی  زیست‌بوم کسب و کارهای نوپای کشاورزی و تاثیر آن بر توسعه بخش کشاورزی و سرانجام اقتصاد کشور است.

اهداف نشست:

تجربه کشورهای پیشرو صنعتی مانند آلمان، ژاپن، کره‌جنوبی و چین نشان می‌دهد که ماشین‌سازی به عنوان یک پایه مهم صنعتی شدن در این کشورها مورد توجه قرار گرفته است چرا که مدخل ورود فناوری‌های پیشرفته و جدید به صنایع، ماشین‌آلات خطوط تولید هستند. در این راستا تجربه سه کشور آلمان، کره‌جنوبی و هند به صورت عمیق در پژوهشکده مطالعات فناوری مورد بررسی قرار گرفته است.

تجربه کشور در چند دهه اخیر نشان می‌دهد که وابستگی شدید به ماشین آلات وارداتی، تاب‌آوری صنعت کشور را به ویژه در شرایط تحریم کاهش داده است. سالانه به طور میانگین بیش از 5 میلیارد دلار ماشین‌آلات صنعتی وارد کشور می‌شود که 10-15 درصد کل واردات سالنه کشور را تشکیل می‌دهد. توجه به این صنعت مهم در سیاست‌گذاری‌های کشور، نیازمند گفتمان‌سازی و مطالبه‌گری در سطح ملی است. از این رو پژوهشکده مطالعات فناوری، اقدام به اندیشکده مطالعات راهبردی و توسعه‌ای صنعت ماشین‌سازی نموده است و کنفرانس مدیریت تکنولوژی محمل خوبی برای طرح مباحث مهم مربوط به سیاست‌گذاری این صنعت در کشور است.

یکی از مشکلات اصلی کشور در حوزه صنعت، فقدان استراتژی شفاف و مدون است. به همین دلیل کشور با یک ابهام در زمینه اولویت‌های ملی، بخشی و منطقه‌ای در خصوص سیاست‌گذاری صنعتی روبروست. این مساله باعث شده تا برنامه‌ها و ابزارهای سیاستی لازم برای توسعه صنایع مادر و کلیدی نظیر ماشین‌سازی وجود نداشته باشد.

همواره دو دیدگاه متعارض در بدنه سیاست‌گذاری صنعت کشور وجود دارد که از یک طرف ضرورت حمایت از توسعه صنعت ماشین‌سازی داخلی احساس می‌شود و قوانینی مثل حداکثر استفاده از توان داخل ناظر به همین مسئله است. از سوی دیگر پیش‌فرض ذهنی بسیاری از سیاست‌گذاران و مدیران کلان، عدم اعتماد به توانمندی شرکت‌های داخلی است و با توجیه ارجحیت واردات کالاهای سرمایه‌ای به کالاهای مصرفی برای حمایت از رونق تولید، همواره سیاست‌ها، قوانین و مقررات کشور به نفع واردات و ضرر تولید داخل بوده است.

ضعف کشور در تولید ماشین آلات صنعتی خطوط تولید، باعث کاهش رقابت‌پذیری صنایع کشور در تولید محصولات نهایی از قبیل محصولات نساجی، دارویی و … شده است و وابستگی زیادی به واردات ماشین‌آلات خارجی ایجاد کرده است. همچنین در بسیاری از حوزه‌های صنعتی از جمله صنعت پتروشیمی کشور گرفتار خام فروشی شده است. البته چالش‌های مربوط به بنگاه‌های ماشین‌ساز را می‌توان به دو دسته (1) مشکلات ناشی از فضای حاکم بر این صنعت و (2) مسایل درون بنگاهی تقسیم‌بندی کرد که در هر دو دسته چالش‌های اساسی وجود دارد.

وزارت صنعت در سال‌های گذشته برای رفع این معضل، شرکت‌های ماشین‌ساز ایرانی را تشویق می‌کرد تا با انتخاب و اتصال به شرکای خارجی، مسیر انتقال فناوری های روز را هموار نمایند. لیکن متاسفانه این تجربه موفق نبوده تا جایی که در برخی موارد حتی نتیجه عکس حاصل شد و تعدادی از شرکت‌های ماشین‌ساز داخلی عملاً به نمایندگی شرکای خارجی در زمینه فروش و خدمات پس از فروش تبدیل شوند.

لذا نیاز است رشته صنعت راهبردی ماشین سازی در سطح ملی مورد توجه قرار گیرد و ابزارهای سیاستی مناسب به ویژه با توجه رشد کشور در حوزه های فناوری جدید طراحی شود. این موضوع نیازمند گفتمان سازی و شبکه‌سازی در سطح ملی است.

اهداف نشست:

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به عنوان پارلمان بخش خصوصی با اعتقاد به نقش آفرینی همه ارکان اقتصادی کشور در تحوّل آفرینی و ارتقای نظام اقتصادی و صنعتی، تلاش نوینی را آغاز نموده است تا به یمن بهره مندی از توان جوانان نوآور و تحصیلکردگان ماهر و متخصّص از یکسوی و برخورداری از ظرفیّت صنعتی بی بدیل کشور از دیگر سوی، بستری فراهم آورد تا امکان هم افزایی و مشارکت این دو بازوی تحول آفرین در بهبود فضای کسب و کار و دگرگونی صنعتی، اقتصادی و زیست محیطی کشور میسور و میسّر گردد.

چالش مهم در این میان، اما، شکاف عمیقی است که میان صاحبان دانش و فنّاوری از یک سو، و صاحبان صنعت و سرمایه از سوی دیگر است. طرح کلّی این چالش، ارائه رویکرد نوین اتاق ایران و بهره مندی از ایده ها و نظرات مخاطبان از اهداف اصلی این پنل می باشد.

اهداف نشست:

طبق آمار زنان در حدود نیمی از جامعه تحصیلکرده کشور را تشکیل می دهند و این آمار در سالهای اخیر روندی صعودی داشته است و به لحاظ اقتصادی بخشی قابل توجه  از منابع در حوزه آموزش به خصوص در سطح تحصیلات تکمیلی صرف زنان می شود. با توجه به مجموعه مخاطرات موجود و بالقوه کشور که نیاز به اتحاد و همدلی ملی جهت فائق آمدن بر آنها وجود دارد و از دیگر سوی در فضای توسعه پایدار، حضور و ایفای نقش همه آحاد جامعه اعم از ترکیب زنان و مردان وضعیت متعادلی را برای کشور ایجاد خواهد نمود. حضور زنان نه تنها به عنوان بخشی از توان اقتصادی جامعه، بلکه به عنوان نگاه و توانمندی های متنوع، ظرفیتی را در بخش های آموزش، توسعه فناوری و نوآوری و کارآفرینی، و همچنین سیاست گذاری و مدیریت لایه های کلان ایجاد کرده که توجه و بهره برداری ازآن می تواند راهگشای بسیاری از چالش های فراروی جامعه، انقلاب صنعتی چهارم و روندهای آتی توسعه فناوری باشد. روندهای فناوری و انقلاب صنعتی در مشاغل آینده تغیراتی ایجاد می کند این تحولات ممکن است به از بین رفتن برخی مشاغل و ایجاد مشاغل جدیدی شود. نقش زنان در این مشاغل جدید چیست؟

زنان به عنوان منابع استعداد و دانش، به اندازه مردان به پیشرفت در زندگی کاری و شخصی خود اهمیت می دهند. بنابراین باید بتوان تعادلی بین شرایط محیط کاری و محیط زندگی برای هم زنان و هم مردان فراهم کرد تا جامعه را از این منابع به طور موثر بهره مند کرد. به طور متقابل جامعه نیز از حضور زنان برای ایجاد فضای بهتر و متوازن تر برای زیست منتفع می گردد. لکن ساختار، فرآیندها و فعالیت ها و نحوه مشارکت گروه و مردان و زنان می تواند ابزارهای متنوعی داشته باشد. نقش و اثر تحولات فناورانه در دنیا بر میزان و نحوه مشارکت زنان چگونه خواهد بود و اینکه آیا لازم است قبل از اینکه موج جدید از تحولات اقتصادی شکل بگیرد نهادهای سیاستگذار آماده باشند و برای افزایش توان توسعه ملی در این حوزه سیاستهای تشویقی در این خصوص اتخاذ کنند. برخی بر این باورند توسعه پایدار، به نوعی مدیریت مادرانه دنیاست. بحث: چرا این تلقی وجود داره؟ تفاوت‌های نگاه زنانه با نگاه مردانه به دنیا را چگونه می بینید؟ در این خصوص برخی کشورها سیاستهای تبعیض مثبت را به نفع جامعه زنانه در پیش گرفته اند. اگرچه برخی دیگر مدافع نظام شایسته سالاری فراتر از زنان و مردان هستند. برای بیشینه سازی بهره برداری از توان و ظرفیت زنان در جامعه به خصوص در بخش اقتصادی از طریق اکتساب دانش، توسعه فناوری و نوآوری، کمک به رفع چالش های اقتصادی و نیل به جامعه ای با توسعه پایدار باید بتوان چالش ها و فرصت ها را احصا، راهکارهای مرتفع نمودن یا بهره برداری از آن را در جلسات و نشست ها و پژوهش هایی، پیشنهاد و برنامه راهبردی و عملیاتی پیاده سازی آن را تدوین نمود.

اهداف نشست:

هدف کلی از برگزاری پنل به اشتراک گذاری تجربیات در طرح انجام شده و بحث و تبادل نظر در محورهای ذیل می باشد:

• درس آموخته ها از طرح های گذشته وزارت نفت و دانشگاه ها.
• ساختار و مکانیزم اجرایی طرح.
• ترویج فرهنگ مدیریت فناوری و نوآوری در بدنه صنعت و دانشگاه و همچنین افزایش ظرفیت جذب در این حوزه.
• ارتباط موثر صنعت، دولت و دانشگاه در تعریف و اجرای طرح ها .
• متدلوژی و ابزارهای بکارگرفته شده در فرایند تدوین نقشه راه توسعه فناوری.

با توجه به سیاست های کلان وزارت نفت در ارتباط با همکاری با دانشگاه تعریف طرح های کلان پژوهشی به جای تعریف تک پروژه ها، سه سری از طرح های کلان در بخش بالادستی، پایین دستی و اکتشاف تعریف شد که در دو سری اول با توجه تجربیات بدست آمده و در جهت اثربخشی این طرح ها، رویکرد توسعه و تجاری سازی فناوری برای طرح های اکتشافی در نظر گرفته شد و در فاز تدوین همه دانشگاه های مجری ملزم به تهیه و تدوین نقشه راه توسعه فناوری شدند. اجرای پروژه نقشه راه، تجربۀ موفقی در این حوزه در بخش بالادستی صنعت نفت بوده که در این پنل به تشریح و بررسی آن پرداخته خواهد شد.

اهداف نشست:

طرح ده گروه کالای راهبردی صنعت نفت از منظرهای مختلفی می‌تواند به عنوان یک الگوی نظام‌مند و پیشرو در زمینه‌های مختلف سیاستگذاری، مدیریت فناوری و توسعه صنایع راهبردی کشور، مبنا و مرجع سیاستگذاری نهادهای حاکمیتی و روش کار بنگاه‌های صنعتی قرر گیرد. در این پنل ضمن اشاره به تجربه ساخت داخل و توسعه تکنولوژی ده گروه کالای راهبردی صنعت نفت، اهمیت این طرح در دو بستر ذیل مورد اشاره قرار می‌گیرد:

1) سیاستگذاری (فناورانه کردن مناقصات)

2) توسعه صنعتی (توسعه فناوری و ساخت داخل کالاها و تجهیزات راهبردی)

اهداف نشست:

بررسی روند بین المللی سرمایه گذاری خطر پذیر در دنیا نشان می‌دهد که محبوبیت سرمایه‌گذاری خطر پذیر شرکتی در حال افزایش است. در ایران نیز طی چند سال گذشته توجه به این موضوع افزایش داشته است. هدف از این پنل بررسی راهبردهای مناسب برای سرمایه‌گذاری خطر پذیر شرکتی در ایران است.

اهداف نشست:

یکی از مهمترین روندهایی که در سال­های اخیر توجه سیاستگذاران مختلف و فعالین بخش­های مختلف را به خود جلب کرده است، توسعه فناوریهای مربوط به نسل چهارم صنعتی می­باشد. این فناوری­ها با نفوذ و تغییر در صنایع مختلف موجب شکل­گیری کسب وکارهای جدید و همچنین تغییر در ستاده­های این صنایع شده­اند. بر اساس مطالعات آسیب‌شناسانه‌ای که پیش از این در خصوص اکوسیستم نوآوری و استارتاپی کشور انجام شد، دو مسئله عدم توجه به حوزه‌های نیازمحور و عدم بهره­گیری از توانمندی‌های فناورانه و آینده‌محور، به عنوان دو چالش عمده این اکوسیستم که منجر به ایجاد چرخه‌ای معیوب شده‌اند، شناسایی شدند. اغلب ایده‌ها و فعالیت‌های اکوسیستم موجود ‌روی فعالیت‌های خدماتی مانند فروش، حمل‌ونقل و غذا به‌صورت آنلاین متمرکز شده‌اند و با توجه به موفقیت چند شرکت در این حوزه‌ها، اغلب افراد جدیدی که می‌خواهند به این حوزه وارد شوند، به همین حوزه‌ها وارد می‌شوند. این موضوع مطمئنا نرخ شکست را در این حوزه‌ها بالا برده و از سوی دیگر می‌تواند منجر به سرخوردگی کارآفرینان از یک‌‌سو و همچنین کاهش اثرات اقتصادی و ایجاد اشتغال در اکوسیستم شود. بر همین مبنا، ستاد توسعه فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی، تقویت اکوسیستم موجود با رویکرد رگولاتوری، زیرساختی و میانجیگری، متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد فناوری‌محور و آینده‌محور و متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد نیازمحور و مسئله‌محور را مأموریت اصلی فعالیت‌های خود در ستاد قرار داه است.

یکی از مهمترین دلایلی که فناوری­های نسل چهارم صنعتی هرروز مورد توجه بیشتری قرار می­گیرند، تأثیر آنها بر صنایع مختلف به ویژه بخش تولید و صنایع بالغ و همچنین ظرفیت آنها در افزایش نفوذ و انتشار فناوری‌های دیجیتال در صنایع مبتنی بر فناوری است. بررسی کسب وکارهای آینده و استارت­آپ­های فناور فعال در بخش­های مختلف، نشان از اهمیت توسعه فناوری­های نسل چهارم مانند اینترنت اشیا، بلاکچین، هوش مصنوعی و … به عنوان یک ضرورت و الزام برای این کسب و کارها دارد و باید برای نفوذ این فناوری­ها در صنایع مختلف و شکل­گیری کسب و کارهای مختلف اقدام نمود.

اهداف نشست:

• تبیین فلسفه مداخله دولت در بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر
• توصیف نقش و رویکردهای ممکن دولت در مهندسی بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر
• معرفی و بررسی رویکرد صندوق نوآوری و شکوفایی در حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر

اهداف نشست:

• بحث و تبادل نظر در خصوص چالش های متصور در موضوع پنل
• به اشتراک گذاری تجارب موفق و ناموفق سازمان متبوع در زمینه تاب آوری زیرساخت و سامانه های هوانوردی
• احصاء زمینه های مشترک همکاری با سایر مجموعه های فناورانه در راستای ارتقاء تاب آوری ملی و توسعه پایدار

از عمدتا مسائل و دلایل پرداختن به این موضوع می توان به اهمیت ویژه حفاظت از زیرساخت و سامانه های هوانوردی در برابر حملات سایبری ، حملات سایبری مستمر و روزافزون در حوزه فرودگاهی و اهمیت ارتقاء تاب آوری آنها و نیز اهمیت هوشمند سازی فرودگاهها و اجرای فناوریهای نوین ICT در فرودگاههای نسل چهارم اشاره داشت.